Teatr w budowie
„Teatr w budowie”, a nade wszystko nowe Centrum Spotkania Kultur, ma za zadanie stać
się nowym, rozpoznawalnym na świecie symbolem Lublina oraz kulturalnym sercem
miasta. Budynek ze względu na rangę skrywanych w sobie funkcji winien być dominującym
akcentem na planie miasta i najważniejszym katalizatorem życia kulturalnego oraz
towarzyskiego jego mieszkańców.
Istniejący budynek rozpoczęty w latach '70 ubiegłego wieku nie jest w stanie sprostać tym
wymaganiom. Niestety, aktualną wizytówką miejsca jest charakterystyczny brak porządku
w strukturze istniejącego budynku od konstrukcji po jego zewnętrzną formę,
skomplikowanie układu funkcjonalnego, komunikacji i przestrzeni, a także nieustanne
trwanie „w budowie”. Program rozbudowy obiektu wykazuje niejasność sensu i potrzeby,
jak gdyby dopiero poszukiwano własnej idei. Planowane Centrum Spotkania Kultur
wymaga natomiast otwartej, wielofunkcyjnej przestrzeni społecznej, która łącząc istniejącą
strukturę z nowym, wykreuje tętniące życiem miejsce spotkań i codziennych odwiedzin
wielokulturowej społeczności Lublina i regionu.
Wszystkie wymagania stawiane przed nowym obiektem, zarówno symboliczne i społeczne,
jak i formalne, ekonomiczne i konstrukcyjno – architektoniczne, znajdują swe
urzeczywistnienie w prostej, charakterystycznej bryle nowego „Teatru w Budowie”, będącej
metaforą zakorzenionego w kulturze symbolu spotkań – namiotu. Namiotu, będącego
współczesną próbą przymierza ducha elitarnej sztuki wraz z komercyjną codziennością, ale
również przymierza fizyczności i metafizyki, przemijania i trwałości, porządku i
indywidualności, kultury i przyrody. Najważniejsze instytucje, takie jak teatr i filharmonia,
a także mediateka, kluby, kawiarnie, galeria itd., skupione pod wspólnym „dachem”,
spełniają strategiczną rolę w edukowaniu społeczeństwa w dziedzinie kultury, łącząc różne
grupy wiekowe i środowiska. Nowy układ komunikacji wewnętrznej integruje całość
obiektu, tworząc jeden spójny organizm, będący otwartą strukturą z wydzielonymi blokami
funkcji specjalnych.
Zewnętrzna powłoka to energetyczna tkanina, która okrywając istniejący budynek tworzy
jego zupełnie nowy wizerunek, kreując jednocześnie zróżnicowane przestrzenie
wewnętrzne, umożliwiające organizację szerokiego spektrum aktywności kulturalnych.
Likwidacja lub drastyczna przebudowa zastanej struktury, będącej śladem naszych czasów,
historii i kultury, przekreślałaby przebytą już drogę. Niezbędna jest korekta systemu
istniejącej przestrzeni i jej logiki, zarówno wewnątrz wydzielonej struktury jak i w stosunku
do zewnętrznego kontekstu budynku. Korekta, nie tylko na poziomie dosłownym –
fizycznym, ale również duchowym. W czasach pogoni za modą, żurnalowym czy też
billboardowym ekshibicjonizmem, powrót do podstawowych wartości w architekturze,
opartych na uporządkowaniu zastanej struktury, staje się swoistą „kotwicą” i siłą nowego
„Teatru w budowie”. Prosta, „niekomponowana”, fleksybilna forma umożliwia także
ewentualne zmiany w czasie przyszłego użytkowania obiektu.
Na poziomie parteru nowy „Teatr w budowie” otwiera się na otaczające przestrzenie we
wszystkich kierunkach, dzięki nowym połączeniom pieszym w relacji do otaczającego
miasta. Budynek od strony północnej poprzedza otwarta przestrzeń placu, będąca
wyraźnym przedpolem dla ekspozycji nowej bryły teatru oraz przyszłej siedziby Urzędu
Marszałkowskiego wraz z Centrum Kongresowym. Plac jest jednocześnie kontynuacją
wielofunkcyjnego obiektu. Odkryta powierzchnia zachęca do różnorodnego wykorzystania
placu na manifestacje, wystawy plenerowe i wszelkie aktywności kulturalne. Lokalizacja na
przełamaniu głównej osi urbanistycznej Lublina, a w szczególności w węźle ważnych w
skali miasta ciągów pieszych, zapewnia stały ruch i publiczną aktywność placu. Od strony
północnej plac ograniczają dwie wysokie, multimedialne dominanty umieszczone w
domyślnych narożnikach placu. Dodatkowe rozdzielenie jezdni (umyślnie spowalniające
ruch kołowy) ma za zadanie wciągnięcie placu teatralnego do struktury śródmieścia i
swoistą „ekologizację” przestrzeni Alei Racławickich, z nastawieniem na dominację ruchu
pieszego. Atrakcyjność budynku i placu w połączeniu z korzystną lokalizacją oraz dynamiką
programu „Teatru w budowie” pozwolą na stworzenie przestrzeni rekreacji i organizacji
czasu wolnego dla mieszkańców Lublina i gości miasta.
Szerokie wejście północne prowadzi schodami do holu sali teatralnej i na wewnętrzną
„aleję kultury”, zakończoną po przeciwnej stronie budynku wejściem południowym.
Ukształtowanie na tym kierunku publicznego pasażu ma za zadanie umiejętne powiązanie
dwóch istotnych przestrzeni miejskich zlokalizowanych w sąsiedztwie „Teatru w budowie”,
tj. placu przed galerią handlową Lublin Plaza po stronie północnej oraz Ogrodu Saskiego
po stronie południowej. Zaprojektowana aleja jest głównym elementem scalającym
najważniejsze przestrzenie publiczne na zewnątrz, ale również i wewnątrz budynku.
Wspólnie z nowymi przejściami w poziomie parteru i kolejnych pięter, a także całą
powierzchnią dachu istniejącego budynku teatru (platformą spotkań), tworzy
wielokondygnacyjną, zróżnicowaną przestrzennie strefę publiczną, będącą swoistym
„hipermarketem kultury”.
„Przejściowa „ pozycja obiektu, w dosłownym tego słowa znaczeniu, pomiędzy historyczną
tkanką śródmieścia i „nowym” kampusem, a w przenośni również pomiędzy historią i
współczesnością, racjonalizmem i mistyką, trwałością i przemijaniem, wschodem i
zachodem, pozwala na ekspozycje obiektu tej rangi w formie „niestabilnej”. W formie,
odwołującej się jednocześnie do współczesnych wartości i idei ekorozwoju. Prosta bryła
nowego obiektu oraz uporządkowany układ wewnętrzny w dostateczny sposób podkreślają
miastotwórczy charakter „zawartości” budynku.
Trzonem nowego „Teatru w budowie” pozostają reprezentacyjne sale: teatralna i
filharmonii. Urządzenia techniczne związane z wyposażeniem sceny i widowni teatralnej
zaprojektowano ściśle według wytycznych zamawiającego, zgodnie z obowiązującymi
przepisami i wymogami technologicznymi. Połączone ze sobą foyer obydwu sal, dzięki „alei
kultury” (bezpośrednio w poziomach 0 i +2 i dachu), nie są już osobnymi elementami, ale
dodatkowo zintegrowane z pozostałymi instytucjami tworzą jednorodny organizm.
W wyniku projektowanego udrożnienia systemu przestrzeni publicznych w budynku,
pomieszczenia magazynów, warsztatów i stolarni aktualnie administrowane przez Teatr
Muzyczny przeniesiono na poziom -1, co jednak w żadnej mierze nie zakłóca powiązań
technologicznych teatru.
Wejście od strony ulicy M. Skłodowskiej Curie, będące przeciwległym biegunem
wewnętrznej „alei kultury”, prowadzi także do foyer Filharmonii na piętrze oraz na dolny
poziom mediateki, zlokalizowanej w południowo - zachodnim narożniku obiektu.
Ze względu na uruchomienie głównej sceny teatralnej, można oczekiwać zmiany
przeznaczenia Teatru Muzycznego, który proponuje się wykorzystać do koncertów o
charakterze klubowym. Stąd też na poziomie podziemia zaproponowano lokalizację
kawiarni muzycznej w połączeniu ze „sceną klubową”. Podążając wzdłuż alei
zaprojektowano sale seminaryjne oraz księgarnię, restaurację i bistro, które sezonowo
wykorzystywać będą ogród teatralny, przewidziany przy kwartale zieleni od strony
zachodniej.
architects:
Marcin Jojko
Bartlomiej Nawrocki
Josef Kiszka
students:
Tomasz Berezowski
Przemyslaw Fojcik
Tomasz Leszczynski
Iwona Tkocz
